Kalendarium Świeradowa - Zdroju

Historia dzisiejszego uzdrowiska jest bardzo długa i sięga XIV wieku, kiedy to pojawiła się pierwsza wzmianka o zabudowaniach w dolinie Kwisy. Później osadę nazwano Wieś Górna.

Ale dopiero XVI wiek obfitował w wydarzenia, które zaczęły kształtować uzdrowiskowy charakter Świeradowa – Zdroju. Pojawiła się pierwsza nazwa miasta – Flinsberg, która funkcjonowała do 1945 roku. Dostrzeżono też właściwości źródła, które zostało nazwane przez berlińskiego lekarza Leonarda Thurneyssera „świętym”.

XVII wiek – pojawiła się wzmianka o kwaśnych wodach górnego źródła, dolne nazwano „piwnym” ze względu na jego ciemną barwę, którą posiadało przez wysoką zawartość żelaza i kwasów węglowych. XVII wiek przyniósł także wiele strat. Miasto, zamieszkane przez protestantów, było z tego powodu kilkukrotnie plądrowane przez wojska carskie. Niedługo potem stacjonujące tu wojska szwedzkie dokonały dalszych grabieży.

Ciekawa historia wiąże się z osadą Gross-Izer, po której pozostał jeden budynek. Wieś powstała na Hali Izerskiej, osadnicy żyli tu w trudnych klimatycznie warunkach, ale zdołali tchnąć życie w górzyste tereny – mieli szkołę, gospody, schroniska. Ciężko pracowali w lesie, wypasali owce, bydło i produkowali sery. Wieś rozwijała się do 1945 roku, kiedy to wkroczyła tu Armia Radziecka, żołnierze plądrowali i wyburzali domy, a mieszkańców wysiedlali. Ocalał jedynie budynek szkoły, w którym dziś funkcjonuje schronisko „Chatka Górzystów”.

Przełomem w rozwoju miasta było odkrycie radonu. Wspomniany już lekarz Leonard Thurneysser znalazł przy jednym ze źródeł martwą żabę i zauważył, że nie ulega ona rozkładowi. Odwierty wykazały, że w wodzie znajduje się radon. Lekarz opisał swoje badania, które zostały przeanalizowane i potwierdzone wiele lat później.

Żabka jest dziś sympatycznym symbolem miasta. Jej wizerunek wykorzystuje się m.in. w materiałach promocyjnych Świeradowa - Zdroju. Żabka doczekała się nawet swojego pomnika, który umieszczono przed domem zdrojowym.

XVIII wiek – Flinsberg pojawił się na mapie księstwa Jauer. Zaznaczono na niej również „Piwne Źródło”. Świeradowskie wody wzbudziły spore zainteresowanie, specjalna pięcioosobowa komisja złożona głównie z lekarzy, przebadała późniejsze Górne Źródło i orzekła, że woda ma właściwości lecznicze i nadaje się do picia. Źródło zostało zadaszone, wybudowano przy nim także niewielkie schronisko. Dzięki tej inwestycji zaczęli przyjeżdżać pierwsi kuracjusze. Z czasem okazało się, że zainteresowanie leczniczymi wodami i miastem jest tak duże, że wkrótce postawiono trzy domy uzdrowiskowe, a także kościół i kaplicę. Kuracjusze byli rejestrowani na zabiegi, a przebieg leczenia był zapisywany w księdze kuracyjnej.

XIX wiek – leczenie w uzdrowisku wzbogacono o kuracje mleczne, świerkowe i błotne. Założono także zakład kuracji żętycowej. Powstał kolejny dom zdrojowy, Łazienki Leopolda z 29 kabinami wannowymi, uruchomiono kilka dodatkowych ujęć wody mineralnej. Lekarzem zdrojowym został dr Waldemar Adam, który pełnił tę funkcję przez następne 23 lata. Jednocześnie Flinsberg rozwijał się gospodarczo – zbudowano młyn do mielenia kory dębowej, uruchomiono też krajalnię i szlifiernię szkła. Miasto zyskało też kontakt z resztą świata – uruchomiono bowiem pocztę, telegraf, a do miasta trafiała gazeta „Przegląd Mirska i okolicy”, wydawana przez gryfowskiego drukarza. Niestety, pod koniec wieku miasto nawiedziły żywioły – dwukrotnie miasto zalała powódź, a pożary strawiły Dom Zdrojowy i zabudowania przy Górnym Źródle. W ciągu kilku lat Dom Zdrojowy został wybudowany od nowa, a wokół niego założono malowniczy park.

Dom Zdrojowy jest najciekawszym obiektem w Świeradowie. Budowę nowego obiektu sfinansowała rodzina Schaffgotschów, składa się on z dwóch budynków, połączonych przepiękną modrzewiową Halą Spacerową z roślinną polichromią, witrażami i sceną. Wisi tu także herb rodziny Schaffgotschów. Hala ma 80 metrów długości – to najdłuższa tego typu konstrukcja na Dolnym Śląsku. Przy wejściu jest pijalnia wody.

XX wiek – ten okres można zaliczyć do rozwoju sportu i turystyki.

W 1906 roku powstał związek sportów zimowych, powstały skocznie narciarskie i tory saneczkowe, na których odbywały się różne zawody. Pierwszy tor saneczkarski ufundował hrabia Schaffgotsch. Dziś dawny tor to droga ze Świeradowa do schroniska na Stogu Izerskim. Co odważniejsi uprawiali skikjoring – tutaj narciarz ciągnięty jest przez konia lub motocykl. Każdym zawodom towarzyszył tłum kibiców. Sport uprawiano także dla przyjemności – dużą popularnością cieszyły się zjazdy saniami rogatymi, szaleństwa na lodowisku i oczywiście zjazdy na nartach.

Rozwinęła się turystyka górska, coraz więcej osób przemierzało Góry Izerskie, co przyczyniło się do budowy schroniska turystycznego, pomysłodawcą był Związek Gór Sudeckich. Dynamiczny rozwój turystyki i lecznictwa miał również związek z otwarciem linii kolejowej na trasie Mirsk – Świeradów. Kurort odwiedzało kilkanaście tysięcy osób rocznie. Uruchomiono nowe ujęcie wód mineralnych i pijalnię (Źródło Zofia) oraz kąpielisko. W mieście otwarto 6- klasową szkołę. Świeradów zmieniał się także geograficznie, przyłączono do niego Czerniawę – Zdrój, wybudowano też Drogę Sudecką łączącą miasto ze Szklarską Porębą. Na Drodze Sudeckiej znajduje się słynny Zakręt Śmierci.

W 1946 roku Świeradów – Zdrój uzyskał prawa miejskie.